Oude, onbewuste gewoontepatronen doorbreken

Diepere reden voor weinig bewustzijn van de 4 PAVA’s

Een andere redenen waarom er zo weinig inzicht is in de correlatie tussen de 4 PAVA-levenshoudingen is het feit dat we in onze hedendaagse Europese talen geen woorden hebben die de 4 PAVA-kwaliteiten precies aanduiden en uit elkaar houden.
Een voorbeeld: woorden zoals ‘aanvaarden’ (plus-pool van Acceptatie), ‘je passief neerleggen bij iets’ (min-pool van Actie) en ‘akkoord gaan met iets’ (iemands Visie delen) worden niet allen in de omgangstaal, maar ook door psychologen, hulpverleners en leidinggevenden door elkaar gebruikt.

Accurate terminologie

In de oude Vedanta traditie is het Sanskriet begrip satchitananda een van de begrippen die aanduiden wat we ervaren wanneer we helemaal in de eenheid zijn, wanneer we in de plus-pool van de 4 PAVA’s samen zijn. Dat begrip is samengesteld uit 3 woorden:

• Sat of sada, datgene wat er echt is, de feiten, het pure, zuivere waarnemen (Perceptie) zelf, zonder oordeel (zonder min-pool van Perceptie) en zonder verzet (zonder min-pool van Acceptatie).
• Chit, de realisatie dat we het universeel bewustzijn zijn.
• Ananda, de vreugde en gelukzaligheid die daarmee samen gaat.

Bijleren en evolueren door contrast

We leren allemaal bij door contrast. Dat geldt voor alles wat we aanleren, voor alles waarin we evolueren. Vergissingen maken is daarbij fundamenteel. Door de vergissingen die we maken komen we erachter waardoor precies we een leerdoel niet bereikt hebben en wat we wel gedaan hebben waardoor iets wel gelukt is.

Ook om erachter te komen wat jou meer of minder levensvervulling en zingeving geeft, is het essentieel dat je haarscherp het verschil leert aanvoelt tussen die momenten waarop je voor elk van de 4 PAVA’s een hoog bewustzijn hebt en die momenten waarop je een laag bewustzijn hebt.

Door de voorbije jaren PAVA-trainingen te geven aan zowel geïnteresseerde leken als aan professionelen is gebleken dat iedereen, zonder uitzondering, in zijn leven vele momenten van hoog bewustzijn meemaakt (zeer hoge scores) voor elk van de 4 PAVA-levenshoudingen. Dat noemen we ‘positieve referentie-ervaringen’.

Situaties waarin je van nature oplossingsgericht ben

Nochtans kan er veel verkeerd gaan tijdens het bakken van een ei. Er kan bij het breken van een ei een stuk van de schaal in je huid terecht komen, er kan ei naast de kom of naast de pan terecht komen, of van het aanrecht druipen, er kan tijdens het bakken boter of olie in je gezicht spatten. Er kan zelfs een volgroeid kuiken in het ei zitten. Zo kunnen we nog even doorgaan. Maar gelukkig is bijna iedereen enkel Visie-gericht tijdens het bakken van een ei. Bijna niemand is bezig met wat er allemaal verkeerd zou kunnen gaan. En juist daardoor lukt het ook in bijna alle gevallen. En als er tocht iets mis gaat bij het bakken van een ei, dan slagen we erin om het snel op te lossen, precies doordat we enkele Visie-gericht zijn.

De kracht van een positieve ervaring overbrengen naar een andere situatie

Een effectieve manier om gemakkelijk resultaat te hebben met het PAVA-bewustzijnsmodel is door voor elk van de 4 PAVA’s enkele Positieve Referentie Ervaringen uit je leven te verzamelen. Velen beseffen aanvankelijk niet hoeveel positieve referentie ervaringen ze al meegemaakt hebben.

Door die positieve ervaringen -op gevoelsniveau- te vergelijken met momenten waarop je laag scoorde, kom je er achter wat je precies doet, in je manier van denken en voelen, wanneer je laag en wanneer je hoog scoort.
In het PAVA-bewustzijnsmodel zijn processen uitgewerkt om de kracht en de helderheid van positieve referentie ervaringen feilloos over te brengen naar situaties waarin we niet gewoon zijn om hoog te scoren. Stel bijvoorbeeld dat je oefent om meer Visie-gericht te zijn op momenten dat je een nieuw computerprogramma leert, waar je tot nu toe vooral probleem-gericht was. In zo’n oefening neem je contact met de kracht van een positieve referentie ervaring van Visie (vb. het moment waarop je een ei bakt). Vervolgens verbind je diezelfde kracht met de momenten waarop je met je nieuwe computerprogramma bezig bent.

Je onderbewuste herprogrammeren

Dit doen we onder meer door het gevoel dat we hebben wanneer we aan de 2 situaties denken (in ons voorbeeld hier: het bakken van een ei en bezig zijn met ons nieuw computerprogramma) in gedachten in elk van je handen te ‘leggen’, waarna je de handen op een welbepaalde manier naar elkaar toe laat komen.

Een andere manier waarop we het onderbewuste herprogrammeren is door gebruik te maken van plaatsankers. Met je ene voet sta je op een plaats die je geassocieerd hebt met de ene situatie (bijvoorbeeld een ei bakken) en met de andere voet sta je op een plaats die je geassocieerd hebt met de andere situatie (bijvoorbeeld leren werken met je computerprogramma). Op een bepaald moment ga je in een lichte spreidstand staan, zodat je op beide plaatsen tegelijkertijd staat. Op dat moment verbindt je onderbewuste de kracht van de positieive referentie-ervaring met de andere situatie waarin je een hogere score wil halen voor die PAVA-parameter (in ons voorbeeld voor Visie).

Ook met behulp van de PAVA Geluksmeter-app kan je deze herprogrammeringen (en nog vele andere) doen. De oefeningen worden stap voor stap uitgelegd in de PAVA-boeken. In de PAVA-trainingen worden ze gedemonstreerd en ingeoefend.