Hoe werkt het PAVA-bewustzijnsmodel?

De 4 meest bepalende levenshoudingen voor je welzijn

Perceptie is de mate waarin je situaties zuiver kunt waarnemen, zonder ze te vervormen door je oordelen en interpretaties. Het is ook de mate waarin je een situatie vanuit verschillende gezichtspunten kunt waarnemen.

Acceptatie is de mate waarin je jezelf, je emoties, anderen en de wereld accepteert zoals ze nu zijn. Iets (of iemand) daadwerkelijk accepteren wil zeggen dat je er op geen enkele manier innerlijke weerstand of verzet tegen hebt. Maar het betekent helemaal niet dat je er automatisch ook akkoord mee gaat of dat je je er passief bij neerlegt.

Visie betekent je aandacht richten op je waarden, op wat je wil en op wat het beste is voor alle betrokkenen. Iemand die in een bepaalde situatie Visie-gericht is, is dus helemaal niet bezig met moeilijkheden, problemen of met wat hij niet meer wil.

Actie is de vaardigheid om op het juiste moment en met daadkracht de gepaste acties te ondernemen, die het bedoelde effect hebben.

Hoe ga je in de richting van een hoger bewustzijn?

Zoals je ziet in het basisschema hiernaast heeft elk van de 4 PAVA-levenshoudingen een plus-kant en een min-kant. Hoe meer je in een bepaalde situatie voor een of meerdere van de 4 PAVA-houdingen in de richting van de plus-kant zit, hoe efficiënter en gelukkiger je in die situatie bent, hoe meer energie je hebt en hoe meer zingeving je op dat moment ervaart.
Hoe meer je voor een of meerdere van de PAVA-houdingen in de richting van de min-kant gaat, hoe ongelukkiger je bent, hoe meer je energie letterlijk afgeknepen is en hoe meer je jouw leven in die situatie als betekenisloos ervaart.

Wanneer je bijvoorbeeld in een bepaalde situatie vastzit in de verwarring die hiernaast afgebeelde is, ga je er verkeerdelijk vanuit dat iets Accepteren hetzelfde is als ermee akkoord gaan. Door deze verwarring zal je een situatie, die indruist tegen jouw waarden maar heel moeilijk kunnen Accepteren, vanuit het idee dat je er op een onbewust niveau vanuit gaat dat je, door de situatie te Accepteren, je moet akkoord verklaren met de situatie. Dit is een van de veel voorkomende zelf saboterende PAVA-verwarringen.
Met behulp van de PAVA oefeningen detecteer je de verwarringen waarin je onbewust vastzit. Met de zelf-test en het overzicht van 33 PAVA-verwarringen krijg je inzicht in het soort verwarringen waar jij, teams, organisaties en zelfs grote bevolkingsgroepen in zitten. Met behulp van gerichte oefeningen los je de verwarringen op. Wanneer je je bevrijdt van de zelf-saboterende PAVA-verwarringen krijg je voelbaar meer rust en innerlijke vrede, je hebt meer energie en je durf meer op je intuïtie te vertrouwen.

Je niveau van tevredenheid en levenswijsheid verhogen

Door heel veel verschillende situaties van mensen uit alle lagen van de bevolking tegen het licht van PAVA te houden, is duidelijk geworden dat er voor elk van de 4 PAVA’s verschillende ontwikkelingsniveaus zijn. We kunnen daarbij 5 niveaus onderscheiden. In de afbeelding hiernaast zie je als voorbeeld de 5 ontwikkelingsniveaus van de Visie-as. Via de vragenlijsten kan je voor alle mogelijke situaties in jouw leven bepalen welk ontwikkelingsniveau je hebt voor elk van de 4 PAVA’s. Op basis van die scores kan je dan met specifieke oefeningen jouw bewustzijn verhogen, te beginnen met die PAVA-as, die tijdens de meting het laagst stond.
Door je bewustzijnsniveau in steeds meer situaties te leren verhogen voor elk van de 4 PAVA-kwaliteiten, bereik je meer levensvervulling. Dit gaat gepaard met het ervaren van de volgende kwaliteiten: efficiëntie, inspiratie, creativiteit, vertrouwen, productieve samenwerking, innerlijke rust, vrijheid, intuïtie, vreugde en levensvervulling - wat we kunnen samenvatten als zelfrealisatie.

De dynamiek tussen de verschillende geluksfactoren

Er is een welbepaalde volgorde waarin de 4 PAVA-levenshoudingen elkaar direct beïnvloeden.
Zuivere waarneming (Perceptie) is de basis waarop de rest steunt. Hoe zuiverder je waarneemt (Perceptie), des te gemakkelijker je jezelf, je emoties, de anderen en de situaties kan Accepteren zoals ze zijn. Daardoor kan je gemakkelijker je Visie verhelderen. Je komt er achter wat je in deze situatie wilt en wat het beste is voor alle betrokkenen. En in de mate dat je weet wat je wil, en dat je jouw focus daarop houdt, wordt het sneller duidelijk wat de meest efficiënte stappen zijn om resultaat te boeken (Actie).
Zo leer je automatisch vlot, en uiteindelijk volledig automatisch, de positieve PAVA-cyclus te doorlopen bij alles wat je doet:
zuivere Perceptie -> volledige Acceptatie -> heldere Visie -> efficiënte Actie.
Een aantal van de PAVA-oefeningen zijn erop om de samenhang tussen deze 4 kwaliteiten te beseffen en te ervaren. Tegelijkertijd leer je ze ook goed van elkaar onderscheiden.

De 4 PAVA-assen komen naar boven toe samen in één punt

Wanneer je voor één of meerdere van de 4 PAVA-assen op het allerhoogste niveau zit, kom je terecht in een eenheidservaring. Op zo’n moment ben je losgekomen van de idee dat je een apart en losstaand iemand zou zijn. Anders gezegd: je hebt de vereenzelviging met je lichaam en met je denken losgelaten. Je ervaart dan dat je het universele, alomtegenwoordig bewustzijn bent, met onder andere als kenmerken: vrede, vreugde, liefde, vrijheid en eenheid.
Zodra je voor één van de 4 PAVA-assen op het hoogste niveau zit, zit je automatisch ook op het hoogste niveau van de andere 3 assen. Dan word je het pure waarnemen zelf (zuivere Perceptie), je bent dan de vrede zelf (volledige Acceptatie), je bent dan jouw allerhoogste waarden (Visie) en je bent dan maximaal in de flow (hoogste niveau van effectieve Actie): Je doet spontaan die acties die het meest effect hebben, zonder het gevoel dat ze je mentale inspanning kosten. Op die momenten kan je helemaal vertrouwen op je intuïtie, als feilloos kompas.

De kracht van eenheidservaringen

In het PAVA-bewustzijnsmodel zijn allerlei oefeningen en processen ontwikkeld om dergelijke eenheidservaringen gemakkelijk te herkennen, om de kracht en de helderheid ervan helemaal in jezelf op te nemen en om die energie ook over te brengen naar andere situaties in je leven, waar je meer vanuit verbondenheid wil leven. Je komt erachter dat je dat soort eenheidservaringen niet alleen hebt tijdens piek-momenten, zoals bij de geboorte van een kind, het geroerd zijn door muziek, de extase tijdens het liefdespel, de sterke verbondenheid tijdens massa-bijeenkomsten, concerten of feesten, de ontroering en verbondenheid in de natuur, om maar enkele voorbeelden te noemen, waar je een eenheidservaring hebt tijdens zo’n piekmoment.

Heel ‘gewone’ momenten van eenheid

Je leert ‘het aroma van de eenheid’ ook herkennen en erkennen in heel gewone, niet spectaculaire momenten, zoals bijvoorbeeld bij de aanblik van een zonsondergang, het zien van een lachend kind, het horen of uitspreken van een vriendelijk woord, het horen van de clue van een grap, een inzicht dat er plots komt, na lang zoeken. Ook de kracht van die ‘kleine’ eenheidsmomenten leer je met de PAVA-oefeningen herkennen, vieren en voor jezelf volledig beschikbaar maken.